سرنگ: توضیحات، انواع و کاربرده
سرنگ در پزشکی به عنوان وسیله‌ای برای تزریق دارو یا جمع‌آوری نمونه از بدن استفاده می‌شود. این وسیله عموماً شامل یک استوانه شکل با پیستون در انتهاست که با فشار دادن پیستون، دارو به بدن تزریق می‌شود و یا با کشیدن پیستون به سمت بیرون، نمونه‌ای از بدن گرفته می‌شود. سرنگ‌ها معمولاً از جنس پلاستیکی هستند و بیشتر سرنگ‌های قدیمی از جنس شیشه بوده است. در حال حاضر، سرنگ‌های یکبار مصرف به علت رعایت بهداشت و جلوگیری از انتقال بیماری‌ها مانند ایدز و هپاتیت، بیشتر استفاده می‌شوند.
انواع سرنگ‌ها و کاربردهای آنها عبارتند از:
1. سرنگ‌های تزریق دارو: این نوع سرنگ‌ها برای تزریق داروها به بدن استفاده می‌شوند. آنها ظرفیت‌های مختلفی دارند که معمولاً به میلی‌لیتر نمایش داده می‌شوند. اندازه و شکل سرنگ‌ها بسته به نوع دارو و مقدار مورد نیاز تغییر می‌کند.
2. سرنگ‌های جمع‌آوری نمونه: این نوع سرنگ‌ها برای جمع‌آوری نمونه‌های خون، سیال مغزی، سیال مفصلی و سایر نمونه‌های بدنی استفاده می‌شوند. آنها با استفاده از سرسوزن، نمونه مورد نظر را از بدن جمع‌آوری می‌کنند.
3. سرنگ‌های انسولین: این نوع سرنگ‌ها برای تزریق هورمون انسولین به بیماران دیابتی استفاده می‌شوند. ظرفیت آنها کمتر از سرنگ‌های تزریق دارو است و با برچسب‌های خاصی که روی آنها قرار دارد، میزان دقیقی از انسولین که تزریق می‌شود را نشان می‌دهند.
4. سرنگ‌های دندانپزشکی: این نوع سرنگ‌ها برای انجام روش‌های دندانپزشکی مانند تزریق مخدر به لثه یا تزریق مواد ضدعفونی کننده به دندان استفاده می‌شوند. ظرفیت آنها معمولاً کوچکتر از سرنگ‌های تزریق دارو است.
5. سرنگ‌های ختمام مدل‌های سرنگ‌ها باید با رعایت اصول بهداشتی استفاده شوند. قبل از استفاده از سرنگ، باید از صحت و سلامتی آن اطمینان حاصل شود و اطمینان حاصل شود که قبلاً استفاده نشده است. همچنین، پس از استفاده، سرنگ باید به طور صحیح دور انداخته شود تا جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران صورت گیرد.
البته، در جراحی و برخی فرآیندهای پزشکی، از سرنگ‌های قابل استریل استفاده می‌شود که قابلیت آنتی باکتریال دارند و می‌توانند با استفاده از روش‌های خاصی مانند اتوکلاو (استریل‌سازی با بخار آب تحت فشار) و یا استریل‌سازی شیمیایی، استریل شوند.
به همین دلیل، استفاده از سرنگ‌های یکبار مصرف توصیه می‌شود زیرا آنها از قبل استریل هستند و بدون نیاز به استریل‌سازی قبلی می‌توانند استفاده شوند. این کار باعث کاهش خطر انتقال عفونت‌ها می‌شود.